ویبریو کلرا چیست؟

ویبریو کلرا عامل ایجاد کننده وبا می باشد این باکتری از طریق آب وارد بدن اشخاص می شود. در ایران در سال های بسیار دور این بیماری به نام مرگامرگی خوانده می‌شده‌است. نوشیدن آب آلوده به باکتری یا خوردن ماهی که به خوبی پخته نشده یا خوردن موجودات دریایی مانند صدف‌ها از روش های انتقال این باکتری می باشد. اما در ایران سبزی‌های آلوده‌ بیشترین علت انتقال این باکتری به بدن افراد می باشد.هنگامی که سبزی‌ها با پساب (کود انسانی) تغذیه می‌شوند بیشترین آلودگی را دریافت می کنند. سم (توکسین) تولید شده توسط باکتری ویبریو را کلرا کُلُراژن (Choleragen) یا زهرابه وبا (Cholera Toxin) می نامند. در حقیقت سم کلرا عامل اصلی بیماری‌زایی باکتری ویبریو کلرا می باشد و از نوع انتروتوکسین می‌باشد. با ورود باکتری ویبریو کلرا به معده و دوازدهه که جایگاه خوبی برای رشد باکتری می باشد. به قشر مخاطی نفوذ کرده و به سلول‌های پوششی و پرزهای دوازدهه می‌چسبدو از این طریق تکثیر پیدا می کند و ۷۰ سانتیمتر ابتدای روده کوچک را می‌پوشاند. پس از تکثیر باکتری ویبریو کلرا در روده، پاره می شود و مواد داخل آن که همان توکسین وبا است وارد روده می‌شود.وبا یک بیماری حاد اسهالی است که در اثر عفونت روده با باکتری سمی Vibrio cholerae سروگروه O1 یا O139 ایجاد می شود. تخمین زده می شود که سالانه 1.3 تا 4 میلیون نفر در سراسر جهان به وبا مبتلا می شوند و 21000 تا 143000 نفر بر اثر آن جان خود را از دست می دهند. افرادی که به وبا مبتلا می شوند اغلب علائم خفیف یا بدون علامت دارند، اما وبا می تواند شدید باشد. تقریباً از هر 10 نفری که به وبا مبتلا می شوند، 1 نفر دچار علائم شدیدی مانند اسهال آبکی، استفراغ و گرفتگی عضلات پا می شود. در این افراد از دست دادن سریع مایعات بدن منجر به کم آبی بدن و شوک می شود. بدون درمان، مرگ ممکن است در عرض چند ساعت رخ دهد.

وبا در کجا یافت می شود؟

باکتری وبا معمولاً در آب یا غذاهایی که توسط مدفوع (مدفوع) فرد آلوده به باکتری وبا آلوده شده اند، یافت می شود. وبا به احتمال زیاد در مکان هایی با تصفیه آب ناکافی، بهداشت نامناسب و بهداشت ناکافی رخ می دهد و گسترش می یابد. باکتری وبا همچنین می تواند در محیط رودخانه های شور و آب های ساحلی زندگی کند. صدف هایی که خام خورده می شوند منبع عفونت بوده اند. به ندرت، مردم در ایالات متحده پس از خوردن صدف خام یا نیم پز از خلیج مکزیک به وبا مبتلا شده اند.

چگونه انسان به وبا مبتلا می شود؟

فرد می تواند با نوشیدن آب یا خوردن غذای آلوده به باکتری وبا به وبا مبتلا شود. در یک اپیدمی، منبع آلودگی معمولاً مدفوع یک فرد آلوده است که آب یا غذا را آلوده می کند. این بیماری می تواند به سرعت در مناطقی با تصفیه ناکافی فاضلاب و آب آشامیدنی گسترش یابد. به احتمال زیاد عفونت به طور مستقیم از فردی به فرد دیگر سرایت نمی کند. بنابراین، تماس گاه به گاه با یک فرد آلوده یک عامل خطر برای بیمار شدن نیست.

علائم وبا چیست؟

عفونت وبا اغلب خفیف یا بدون علائم است، اما می تواند شدید باشد. تقریباً از هر 10 نفری که به وبا مبتلا می شوند، 1 نفر دچار علائم شدیدی مانند اسهال آبکی، استفراغ و گرفتگی عضلات پا می شود. در این افراد از دست دادن سریع مایعات بدن منجر به کم آبی بدن و شوک می شود. بدون درمان، مرگ ممکن است در عرض چند ساعت رخ دهد.

چه مدت پس از عفونت علائم ظاهر می شوند؟

معمولاً 2 تا 3 روز طول می کشد تا علائم پس از مصرف باکتری وبا ظاهر شوند، اما زمان می تواند از چند ساعت تا 5 روز متغیر باشد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به وبا هستند؟

افرادی که در مکان‌هایی با آب آشامیدنی ناسالم، بهداشت نامناسب و بهداشت نامناسب زندگی می‌کنند، در معرض بالاترین خطر ابتلا به وبا هستند. اگر فکر می کنید ممکن است شما یا یکی از اعضای خانواده تان به وبا مبتلا شده باشید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. کم آبی می تواند سریع باشد، بنابراین جایگزینی مایع ضروری است. اگر محلول آبرسانی خوراکی (ORS) دارید، بلافاصله مصرف آن را شروع کنید. می تواند یک زندگی را نجات دهد. به نوشیدن ORS در خانه و در حین سفر برای دریافت درمان پزشکی ادامه دهید. اگر نوزادی اسهال آبکی دارد، به شیردهی ادامه دهید.

چگونه وبا تشخیص داده می شود؟

برای آزمایش وبا، پزشکان باید نمونه مدفوع یا سواب رکتوم را گرفته و به آزمایشگاه بفرستند تا باکتری وبا را جستجو کنند.

درمان وبا چیست؟

وبا را می توان با جایگزینی فوری مایعات و املاح از دست رفته در اثر اسهال به سادگی و با موفقیت درمان کرد. بیماران را می توان با محلول آبرسانی خوراکی (ORS)، مخلوطی از قند و نمک از پیش بسته بندی شده که با 1 لیتر آب مخلوط شده و به مقدار زیاد نوشیده می شود، درمان کرد. این محلول در سراسر جهان برای درمان اسهال استفاده می شود. موارد شدید نیز نیاز به تعویض مایع داخل وریدی دارند. با آبرسانی سریع و مناسب، کمتر از 1 درصد از بیماران وبا جان خود را از دست می دهند. آنتی بیوتیک ها دوره را کوتاه می کنند و شدت بیماری را کاهش می دهند، اما به اندازه آبرسانی مجدد اهمیت ندارند. افرادی که در کشورهایی که وبا در آنها رخ می دهد دچار اسهال و استفراغ شدید می شوند باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشند.

 منابع:

https://www.cdc.gov/cholera/general/index.html

نویسنده : دکتر دادار

آزمون های قابل انجام در آزمایشگاه میکروبیولوژی عمومی مابا