ضد عفونی کننده ها موادی هستند که می توانند میکروارگانیسم ها را از بین ببرند یا از رشد آنها جلوگیری کنند. اگرچه ضد عفونی‌کننده‌ها می‌توانند بسیار مفید باشند، اما سؤالاتی در مورد ایمنی آنها برای استفاده موضعی، به‌ویژه در درازمدت وجود دارد.  آنها می توانند تعداد میکروارگانیسم های ساکن روی پوست، زخم ها و غشاهای مخاطی را کاهش دهند. انواع مختلف ضد عفونی کننده از نظر هزینه، اثربخشی، کاربردها و عوارض جانبی بالقوه متفاوت است. برخی از ضدعفونی کننده ها نیز ممکن است به عنوان جایگزینی برای صابون مناسب باشند.

تعريف واژه ها :

ضدعفوني كننده ها (Antiseptics) :مواد شيميايي هستند كه ميكروارگانيسم ها را روي پوست موجودات زنده يا غشاهاي مخاطي مي كشند.

گندزداها (Disinfectants): مسئول غير فعال كردن ميكروارگانيسم هاي بیماریزا می باشند. درگندزدايي اسپورهاي باكتريايي از بین نمی­رود.گندزدا ها بر خلاف ضدعفوني كننده ها برروي اشياء بي جان استفاده مي شوند. در گندزدايي معمولا مواد شيميايي، حرارت يا اشعه ماورا بنفش به كار مي رود.

باكتريسيدال (Bactericidal): مواد شيميايي هستند كه باكتريها را مي كشند. بطور مشابه عوامل ويروسيدال Virucidal ،فونگي سيدال Fungicidal يا اسپروسيدال Sporocidal به ترتيب قادر به كشت ويروسها، قارچها يا اسپورها مي باشند. باكتريواستاتيك (Bacteriostatic) :مواد شيميايي هستند كه رشد باكتريها را متوقف مي كنند، اما آنها را لزوماً نمي كشند. تميز كردن (Cleaning): شامل زدودن فيزيكي مواد خارجي مانند گرد و غبار، خاك، مواد آلي مانند خون، ترشحات و ميكروارگانيسم ها مي باشد. تميزكننده ها معمولا ميكروارگانيسم ها را از سطح جدا مي كنند ولي قادر به از بین بردن آنها نيستند .

آلودگي زدايي (Decontamination): شامل زدودن ميكروارگانيسم هاي بيماریزا مي باشد بطوريكه وسيله مورد نظر براي كاربردهاي بعدي ايمن گردد.

بهداشتي نمودن (Sanitation): فرآيندي است كه در آن ميكروارگانيسم هاي سطح يك شي تا حدي كه خطر عفونت زايي نداشته باشد كاهش داده ميشود (مانند ظروف و وسايل غذاخوري).

استريل كردن (Sterilization) :شامل تخريب همه اشكال زنده ميكروبي اعم از باكتريها، ويروسها، اسپورها و قارچها مي باشد.

گندزداهاي High Level: در اين نوع گندزدايي باكتريهاي رويشي، مايكوباكتريها، قارچها و ويروس هاي پوشش دار و بدون پوشش از بین ميروند، اما اسپورهاي باكتريايي لزوما تخريب نمي گردند. این نوع گندزداها شامل پراكسيد هيدروژن، پراستيك اسيد، گلوتارآلدئيد، و فرمالدئيد می باشند.

گندزداهاي Intermediate Level: اين نوع گندزداها، باكتريهاي رويشي، اكثر ويروسها و اكثر قارچها را مي كشند اما اسپورهاي باكتريايي مقاوم را نمي توانند از بين ببرند. این گند زداها شامل محصوالت کلر دار ،ترکیبات ید ویدوفور ،(بتادین) الكل ها (ایزو پروپیل 70 درجه (

گندزداهاي : Low  Level اين نوع گندزداها، اكثر باكتريهاي رويشي، برخي قارچها و ويا ویروس هاي پوشش دار(مانند هپاتيت B و C ، HIV ) را مي كشند اما مايكوباكتريها و اسپورهاي باكتريايي را از بين نمي برند. اين نوع گندزداها عموماً براي تميزكردن سطوح استفاده مي شوند.  این مواد شامل فنل وترکیبات فنلی ،ترکیبات آمونیوم کواترنر (سور فكتانت ها (

.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/antiseptic :منبع
https://heshmat.gums.ac.ir/uploads/old/Contents/asset42/nursing/edu/4.pdf
نویسنده: دکتر دادار